O Sandomierzu słyszałam wiele ciepłych słów (jeszcze przed czasami Ojca Mateusza), przeważnie za sprawą przewodników, którzy oprowadzali wycieczki po Kazimierzu Dolnym. Zawsze padało tam takie zdanie klucz: Sandomierz to taki większy Kazimierz. A że Kazimierz miał zawsze piękny klimat, więc w naszych planach zawsze gdzieś ten Sandomierz był. A skoro jest większy, to musi być fajniej! Przyjechać tu chcieliśmy, tym bardziej że Kazimierz Dolny w pewnym momencie doceniła bardzo duża pula ludzi — sprawiając, że z uroczej miejscowości, stał się trochę deptakiem przypominającym Krupówki. Też fajnie, ale jakby trochę mniej — trzeba było znaleźć alternatywę.

Na początku roku podjęliśmy decyzję, że w bieżącym roku skupimy się trochę bardziej na zwiedzaniu województwa świętokrzyskiego. Podczas kilku Blogotoków, czyli spotkań dla blogerów — zaskoczyło nas — jak piękne są to tereny, o których w sumie mało się mówi. A przynajmniej mało „po naszej stronie sieci”. Świętokrzyskie kojarzyło nam się z połową drogi do Zakopanego, z Jaskinią Raj, czarownicami i w sumie z niczym szczególnym. No bo hej, z geografii kojarzysz, że są tu góry najstarsze, ale też najmniejsze. Takie pagórki raczej, choć tak malownicze, że zwiedzając kolejne przyrodnicze miejsca, stwierdziliśmy, że straszna szkoda, że „odkryliśmy” je dopiero teraz. A to dosłownie rzut beretem od Warszawy — czasem planując intensywne zwiedzanie — na wieczór potrafimy być już w domu i mieć czas porobić jeszcze inne rzeczy. Zakochaliśmy się bardzo szybko w licznych miejscach, więc możesz mieć pewność, że co jakiś czas coś się na temat świętokrzyskiego u nas pojawi.

W końcu też padło na Sandomierz
Jako że Kielce odwiedziliśmy już dwukrotnie — tym razem postanowiliśmy pojechać w przeciwnym kierunku, do Sandomierza. Miejsca, gdzie „Wiśle San wody domierza”. Zabukowaliśmy sobie pokój na samym rynku i trochę czuliśmy się dziwnie, widząc wszystkie te znaki z zakazami wjazdu, ale właścicielka hoteliku powiedziała, że mamy tam wyznaczone miejsce parkingowe i mamy jechać śmiało. Jeszcze tego samego dnia wybraliśmy się na dłuższy spacer. Było już dosyć późno, ale Sandomierz pełen był ludzi i czuć było, że tętni życiem.

Sandomierz jest miasteczkiem, w którym spokojnie zwiedzisz ważniejsze rzeczy w ciągu jednego dnia. Jednak jest też doskonałą bazą wypoczynkową do ruszania stąd w inne rejony świętokrzyskiego. Spokojnie można tu spędzić nawet kilka dni, a bliska granica z województwem lubelskim i podkarpackim — zachęca, aby jeździć też trochę w drugą stronę. Blisko stąd — chociażby do opisywanego przez nas niedawno Imielty Ługu, z ciekawą ścieżką przyrodniczą, gdzie obserwować możesz ptactwo wodne.

Sandomierz Atrakcje

Wycieczkę po Sandomierzu najlepiej zacząć od zobaczenia rynku. Nie powiem, żebym miała tu jakieś skojarzenia z Kazimierzem Dolnym. Według mnie zbieżności polegają głównie na położeniu na wzniesieniu, bliskości Wisły, a i oczywiście — tu też jest studnia. Rankiem (dobra, było trochę po 9), mieliśmy praktycznie całe miasteczko „tylko dla siebie”. Więcej turystów zaczęło tu napływać dopiero około godziny 12, ale i tak nie był to jakiś ogromny tłum.

Jeśli interesuje cię intensywne zwiedzanie — to warto przejść się do informacji turystycznej, w której można zakupić bilet łączony na 3 najważniejsze atrakcje: Bramę Opatowską, Podziemną Trasę Turystyczną i Zamek. Atrakcje można odwiedzać w ciągu 3 dni, ale należy pamiętać, że w poniedziałki muzea są przeważnie zamknięte. W artykule polecę miejsca, które nas najbardziej urzekły i które odwiedzić trzeba koniecznie.

#1 Rynek

Ciężko uwierzyć, że Sandomierz napadany i spalony był wielokrotnie, bo wygląda, jakby czas stanął tu w miejscu. Przez starszych mieszkańców nazywany jest „Małym Rzymem” przez swoje umiejscowienie na siedmiu wzgórzach. Jest tu pięknie, romantycznie i ciekawie. To jedno z ładniejszych miejsc w Polsce, takie — którego nie wyrzuca się z pamięci, a później inne miasta porównuje się z nim. Na środku rynku znajduje się ratusz, tuż obok rynku zobaczyć można Wisłę, która wygląda tu totalnie inaczej niż z Bulwarów Wiślanych w Warszawie. Mimo wczesnej wiosny — widać tu rabaty z zielenią. Kamienice przyciągają uwagę, a podążając nieco dalej od rynku — nowsze kamieniczki są ładnie wpasowane w krajobraz.

Mało tu szpecących banerów, głównie widać tu zmyślnie wkomponowane tabliczki lub specjalnie zaprojektowane szyldy. Lodziarnie oferujące „to, co wszędzie” – wyglądają tak obłędnie, że masz ochotę kupić wszystkie smaki. My raczyliśmy się krówkami o kilkunastu smakach, ale o pamiątkach na pewno powstanie jeszcze inny artykuł, jak zwiedzimy coś więcej…

Sandomierz jest względnie czysty, ma bogactwo detali i prawdopodobnie ile razy będziesz się tu wracać, to za każdym razem zwrócisz uwagę na co innego. Ciekawym pomysłem jest kierowanie turysty na kolejne atrakcje. Oglądasz Ojca Mateusza? Proszę bardzo — stworzyliśmy muzeum. Dawnej wydobywało się w Sandomierzu krzemień pasiasty? Zrobimy instalację pierścienia z 30 kg krzemieniem, aby nakierować turystę na to, z czego miasto słynie. Bardzo, bardzo dobry pomysł!

#2 Podziemna Trasa Turystyczna

Rynek 10, Sandomierz
www.sandomierskiepodziemia.eu

Król Kazimierz Wielki w okresie swojego panowania ewidentnie darzył Sandomierz wyjątkową sympatią, bo tutejszym handlarzom, jako jednym z nielicznych przydzielił przywilej składowania w mieście soli, która była wówczas bardzo drogim produktem. Kupcy swoje towary zabezpieczali, chowając je w wykopanych przez siebie piwnicach pod domami. Tutejsza glina lessowa nie wymagała jakiejś większej obróbki, więc w krótkim czasie właściwie każdy z handlarzy miał pod swoim domem wykopany magazyn. Prawdopodobnie nikt by tego nie odkrył, gdyby nie to, że po intensywnych deszczach kilka kamienic któregoś razu zapadło się pod ziemię. Pewnego razu do kiosku Ruchu podszedł nauczyciel, chcąc kupić gazetę. Ekspedientka nie zdążyła mu wydać reszty, kiedy zobaczyła, że… typ zapadł się pod ziemię! Nic mu się nie stało, ale na pomoc miastu wezwano ekipę górniczą ze Śląska i ustalono, że pod Sandomierzem ciągnie się szlak piwnic.

Górnicy zrobili pomiary i większość piwnic zasypali włóknem szklanym, wzmacniając tym samym ziemię i ratując Sandomierz przed katastrofą budowlaną. Dzięki miłośnikom historii — część z piwnic (470 metrów) zamieniono w trasę turystyczną, łącząc je ze sobą. Dziś zwiedzanie odbywa się z udziałem przewodnika, a przechodzi się przez 34 komnaty, często położone na różnych wysokościach (tak jak pierwotnie wymyślili sobie właściciele piwniczek). Spacer polega więc głównie na wchodzeniu i schodzeniu ze schodów, nie ma tu praktycznie żadnych eksponatów. Nie jest jednak nudno! Podziemna Trasa Turystyczna to obowiązkowy punkt zwiedzania Sandomierza, jest wzbogacana multimediami. Można dowiedzieć się tu bardzo dużo na temat wkładu górników. Podobno twierdzą, że mają tu etat zapewniony do końca życia, bo po większych deszczach nadal zdarza się, że władze dzwonią do nich po pomoc, odkrywając „nową” porzuconą piwniczkę.

Jedną z tutejszych sandomierskich legend jest ta o Halinie Krępiance. Podczas najazdu Tatarów miała przejść na wrogi teren i udawała, że jest zdrajczynią i mści się na mieszkańcach. Nakłoniła chana, aby przeszedł tajemnym przejściem (podziemiami) do sandomierskiego zamku. Chan wysłał niewielki oddział, który dokładnie opisał trasę i sandomierski rynek. Następnego dnia — całe wojsko weszło do środka podziemi. Halina miała ze sobą białą gołębicę, co było znakiem dla mieszkańców, że wszyscy znajdują się w lochach. Gdy gołąb pojawił się na niebie — zasypano wejście, niestety razem z dzielną Haliną w środku, która poświęciła się dla Sandomierza.

Wskazówka: Jeśli odwiedziłeś trasę turystyczną w Opatowie, to ta w Sandomierzu jest na tyle podobna, że możesz ją sobie darować. Chyba że tak jak ja — bardzo lubisz podziemia.

#3 Taras widokowy na Sandomierz

W Sandomierzu znajdują się dwa ciekawe (i kompletnie inne) widoki na miasto z góry. Jeden z Bramy Opatowskiej, drugi z Gór Pieprzowych. Jako że powstał już o tym artykuł — po prostu kliknij link.

#4 Wąwóz Królowej Jadwigi

Spacer po Wąwozie Królowej Jadwigi, nawet w upalny dzień potrafi zapewnić trochę cienia. Na długości około 500-metrów spacerujemy po wyżłobionym przez wodę wąwozie z widokiem na glebę lessową. Doskonale tu widać, na jakim podłożu powstał Sandomierz i przy okazji można zrozumieć, czemu ziemia potrafi się tu zapadać i dlaczego miasteczko jest pod ciągłą obserwacją.

Zwisające korzenie drzew nadają temu miejscu nieco magiczny i fantastyczny klimat, a założę się, że kiedy pojawiają się liście — jest tu jeszcze piękniej! Leśny korytarz nie jest zbyt długi, a przejście go zajmuje około 20 minut. Warto go odwiedzić, tym bardziej że jest położony bardzo blisko rynku (zaraz za zamkiem).

Według legendy król Polski — Jadwiga Andegaweńska często spacerowała po wąwozie, a któregoś razu zgubiła tu swój pantofelek. Innym razem podczas zimowej zawieruchy — jej sanie utknęły w śniegu, w szczerym polu w miejscowości Świątniki. Mieszkańcy pospieszyli jej z pomocą, zapraszając ją do własnych chat. W ramach wdzięczności — Jadwiga podarowała najbardziej pomocnemu wieśniakowi swoje białe, skórzane rękawiczki i obiecała, że wykupi ich wieś spod panowania złego magnata. Niedługo potem, wieś dostała przywilej zwalniający mieszkańców ze służenia na roli (zamiast tego mieli służyć w kolegiacie). Do tej pory rękawiczki można oglądać w tutejszym Domu Długosza (budynek ufundował faktycznie Jan Długosz), w którym znajduje się Muzeum Diecezjalne.

Wskazówka: Po deszczu lepiej tu nie wchodzić — jest bardzo ślisko i pełno tu błota! Podczas wichur zdarzało się, że wywracały się drzewa. Pamiętaj, aby nie niszczyć pomnika przyrody i nie chodzić po zboczach.

#5 Świat Ojca Mateusza

Sandomierz za sprawą serialu TVP „Ojciec Mateusz” stał się także miejscem, które chętnie odwiedzają fani, chyba najbardziej znanego księdza w Polsce. Ojciec Mateusz ma swoje muzeum, które warto zobaczyć i o którym pisaliśmy szerzej w tym miejscu (klik).

#6 Rejs po Wiśle w Sandomierzu

Nie każdy może sobie pozwolić na intensywne zwiedzanie (albo najzwyczajniej zmęczenie daje się we znaki) i czasem chciałoby się coś zobaczyć… siedząc w miejscu. Doskonałym miejscem do spełnienia takiej fantazji jest wykupienie 30-minutowego rejsu po Wiśle, który odbywa się jednym z tutejszych statków.

Statki wypływają z portu o pełnej godzinie, więc dobrze zjawić się nieco wcześniej na przystani. W sezonie letnim funkcjonuje tu gastronomia typu zapiekanki, czy kawa, więc można czekać swobodnie pod jedną z parasolek.

Podczas tej krótkiej wycieczki podpłyniemy w okolice Gór Pieprzowych, po drodze mijając ładną panoramę na sandomierski zamek i starówkę. Przewodnik krótko opowiada o mijanych obiektach.

Płynięcie statkiem to też dobra opcja dla tych, którzy lubią taką formę rozrywki, ale… nie za długo. Większość panoramy jest dość monotonna, ale fajnie było zobaczyć Wisłę na innym odcinku niż Warszawa. Jest tu bardziej swojsko i dziko. Oczywiście najładniejszy widok jest z górnego pokładu, ale nie martw się jeśli nie udało ci się go zająć — te zdjęcia wykonałam z dolnego piętra.

#7 Ucho Igielne/Furta Dominikańska

Popularnym miejscem do fotografowania się jest Ucho Igielne, czyli pozostałość po dawnych murach obronnych Sandomierza. Wąskie przejście służyło za ciąg komunikacyjny dla mieszkańców, ale stanowiło także szybką drogę ucieczki w razie pożaru, czy najazdu. Jednocześnie doskonale chroniło przed dostaniem się wrogich wojsk do centrum miasta. Furta była dobrym połączeniem między klasztorami dominikanów (jeden znajdował się poza murami).

Swoją nazwę zawdzięcza kształtowi, przywodzącemu na myśl igłę. Według tutejszej legendy — jeśli masz coś na sumieniu — Ucho Igielne może niespodziewanie się zamknąć. Na szczęście dzięki Mateuszowi, takich przypadków jest coraz mniej, przestępcy od razu są odnajdywani i trafiają za kraty.

Gdzie na kawę w Sandomierzu?

W Sandomierzu nie brakuje kawiarni, restauracji i miejsc tylko na drinka, ale my mieliśmy pecha i dwukrotnie trafiliśmy z jedzeniem dość średnio. Jeśli masz jakieś miejsca do polecenia, to nie krępuj się i napisz w komentarzu.

Cafe Mała — na kawę i naleśniki

Przy drugiej wizycie trafiło nam się znacznie lepiej i udało nam się zjeść pyszne śniadanie (naleśniki) i wypić iście instagramową kawę w Cafe Mała. Do wyboru była wersja na słodko lub wytrawna. Uczciwie mówię, że ma się ochotę to wszystko odtworzyć w domu. W ofercie kawiarni jest jeszcze herbata i ciasta. Ponoć miejsce jest chętnie odwiedzane przez aktorów, którzy wpadają tu w czasie przerwy w planie. Wcale się nie dziwię, również zamierzam tu wracać!

Nie wahaj się! Jedź do Sandomierza

Och, z pewnością nie wymieniłam jeszcze wszystkich miejsc, więc będziemy tu jeszcze wracać. Nawet nie dlatego, że coś z pewnością się przed nami ukryło (możesz nam pomóc, dają cynk w komentarzu), ale także dlatego, że jest tu mniejszy ruch niż w Kazimierzu, który już nam się trochę opatrzył. Jeżeli szukasz inspiracji co robić w nadchodzący weekend — to odpowiedź chyba już znasz. Kto wie, może się spotkamy w okolicach rynku?

FacebookXPinterestLinkedInEmail