Nie są złe, ale nie są też na tyle wybitne, by przemierzać długie trasy, by je zobaczyć. Przez kilka pierwszych miesięcy prowadzenia bloga po prostu o takich rzeczach nie pisaliśmy. Byliśmy przekonani, że skoro na 100% nas nie porwały, to nie ma sensu o tym wspominać. Nasi czytelnicy to głównie mieszkańcy Mazowsza, więc trudno polecić im jechać do punktu oddalonego o kilkadziesiąt kilometrów, aby zobaczyć np. śmieszny pomnik. Szybko okazało się, że to błąd! Czytelnicy sami podpytywali nas, czy byliśmy tu, czy tam. Początkowo zbywaliśmy ich trochę, odpowiadając wymijająco, że no taaak, ale nie jesteśmy przekonani, albo coś tam innego w zależności od tego, jakie miejsce mieli na myśli. A z czasem okazało się, że kiedy ktoś osobiście pyta nas: co możemy polecić w danej okolicy – mieliśmy kilkanaście miejsc do zaproponowania, właśnie z takich mniej znanych propozycji, położonych gdzieś kawałek od głównej drogi. Nie każdy spędza wakacje w dużym mieście, a niektórzy wolą „slow travel”, czyli nie skaczą od punktu do punktu i wolą lepiej poznać okoliczne zwyczaje i historię.

To właśnie punkty i atrakcje dobre na zrobienie sobie krótkiego przystanku. W sam raz na rozprostowanie nóg, pochodzenie trochę po tej mniej znanej Polsce, która raczej nie jest wymieniana w TOP10 zabytków, które musisz zobaczyć. Jeśli masz zatrzymywać się gdzieś w przypadkowym punkcie, w którym nic nie ma – czasem lepiej nadłożyć drogi i zobaczyć coś fajnego. A może mieszkasz gdzieś w okolicy – jeszcze tu nie byłeś, a ten tekst cię przekona, żeby w końcu ruszyć cztery litery? 🙂 Tym razem wybraliśmy się w okolice Tomaszowa Mazowieckiego. Blisko znajduje się m.in. Spała, z której też warto tu podjechać. Większość z wymienionych miejsc zajmuje około 30 minut zwiedzania i możesz połączyć je w większą wycieczkę albo skupić się tylko na wybranym punkcie.

Atrakcje w okolicy Tomaszowa Mazowieckiego

Tomaszowska Okrąglica

Tomaszowska Okrąglica to produkt turystyczny Tomaszowa Mazowieckiego. Okrąglica oznacza w gwarze meandry i zakola rzeki Pilicy. W jej skład wchodzą: Skansen Rzeki Pilicy, Niebieskie Źródła i Groty Nagórzyckie. Wszystkie punkty położone są dość blisko siebie. Jeśli się uprzesz – możesz do każdego punktu przejść na piechotę, zostawiając samochód przy parkingu przy Skansenie Rzeki Pilicy. Za niestrzeżony parking płaciliśmy 5 zł (bez limitu parkowania). Tuż po drugiej stronie ulicy jest rezerwat, a do podziemnej trasy turystycznej kawałek trzeba przejść, choć ja polecam podjechanie samochodem (lub rowerem, w zależności czym podróżujesz).

Skansen Rzeki Pilicy

ul. A.F. Modrzewskiego 9/11, Tomaszów Mazowiecki
www.skansenpilicy.pl

Skansen Rzeki Pilicy to niewielki obiekt, w którym zgromadzono pamiątki związane z rzeką Pilicą. Wbrew nazwie, nie zobaczymy tu jedynie gadżetów związanych z rzeką, a także (albo głównie) wojskowe eksponaty m.in. z Kampanii Wrześniowej wyłowionych z rzeki, plus trochę pamiątek regionalnych. Na mnie największe wrażenie zrobiła architektura. Drewniane domki stacji kolejowej, młyna wodnego, czy stróżówki to piękny pokaz umiejętności dawnych budowniczych.

Zwiedzanie nie zajmuje dużo czasu, główna część wystawy znajduje się w młynie na 3 jego piętrach. W środku jest wszystkiego po trochu, więc jeśli spodziewasz się jednolitej wystawy na temat rzeki – możesz poczuć się nieco zawiedziony. Jeśli jednak chcesz poznać lepiej historię regionu lub interesujesz się militariami – warto byś to miejsce odwiedził. W środku zobaczyć możesz unikalny okaz eksperymentalnego ciągnika artyleryjskiego Luftwaffe (tzw. Lufcika), czy ponad stuletnią barkę rzeczną Szczupak.

Rezerwat Niebieskie Źródła

Rezerwat leży na obszarze dawnej Puszczy Pilickiej. Niebieskie Źródła w przeszłości nazywane były Błękitnymi lub Modrymi Wodami. Od początku uznawano je za cud natury i starano się wyjaśnić kolor wody magią lub znaleźć wytłumaczenie naukowe. Na miejscu gościło wielu przyrodników i wysoko postawionych postaci takich jak car Mikołaj II. Na początku XX wieku władze planowały utworzyć tu leczniczy kurort i jednocześnie wykorzystać źródła do zaopatrzenia w wodę mieszkańców Łodzi. Plany jednak rozmyły się poprzez zbudowanie ujęcia wody z rzeki Pilicy, która znajduje się tuż obok Niebieskich Źródeł.

Niezwykła barwa wody jest najzwyklejszym zjawiskiem optycznym. Czysta woda z wapiennych źródeł pochłania promienie czerwone, przepuszczając od dna kolory niebieskie i zielone, które obserwujemy. Barwy zależą od pory dnia i pogody. W momencie, kiedy sami odwiedzaliśmy Niebieskie Źródła – woda przybrała kolor ciemnozielony, a w miejscu wydobywania się białego piasku – seledynowy. Podobno najlepszą porą do zobaczenia Niebieskich Źródeł w pełnej krasie jest sierpień, do godziny 12. Sama uważam, że nie ma sensu czekać aż tak długo i jeśli jesteś w okolicy – po prostu przejdź się ten niewielki kawałek. Całą trasę pokonasz w kilka minut, a plamki w rozlewisku jak widać na fotkach – przybierają odpowiedni odcień niezależnie od pory roku. Po drodze zostało umieszczonych kilka tablic informacyjnych. Nie jest to miejsce porównywalne z Królewskimi Źródłami w Puszczy Kozienickiej, ale z Krępcem już tak. Ot, dobrze wiedzieć. 🙂

Podziemna Trasa Turystyczna Groty Nagórzyckie

ul. Pod Grotami 2/6, Tomaszów Mazowiecki
www.groty.mck-tm.pl

Groty Nagórzyckie to zdecydowanie miejsce, które warto odwiedzić. Według mnie jest najciekawsze spośród atrakcji Tomaszewskiej Okrąglicy. Zwiedzanie odbywa się w towarzystwie przewodnika. Opowiada jednak na tyle ciekawie, że naprawdę ma się ochotę lepiej poznać całą okolicę! Groty Nagórzyckie przez wiele lat stanowiły miejsce podziemnej kopalni piasku szklarskiego na potrzeby gospodarskie, a następnie hut szkła. Piasek wydobywany w tym miejscu miał bardzo ładny biały odcień, a „przywędrował” tu aż z terenów Gór Świętokrzyskich.

Kiedy w okolicy powstały nowocześniejsze kopalnie piasków kwarcowych – Groty Nagórzyckie stały się miejscem dzikich randek. Po zawaleniu się którejś nocy jednego z tunelów – władze postanowiły zamknąć obiekt, a następnie zagospodarować go na atrakcję turystyczną regionu. Dziś poruszać możemy się tu po drewnianych kładkach na 160-metrowej trasie, z oddali obserwując tunele i zaułki wydrążone przez człowieka. Po drodze wysłuchamy kilku interesujących legend i dowiemy się więcej o wyrobiskach. Ciekawostką jest, że wyjście ewakuacyjne przewidziane na wszelki wypadek – prowadzi przez cementowe schody, a jego koniec jest ulokowany w drewnianej chatce w środku lasu. Na szczęście od kilku lat oprowadzania, nikt nie musiał z tej ścieżki korzystać. 🙂

Warto zabrać ze sobą bluzę lub kurtę, bo temperatura wewnątrz oscyluje w okolicach 9 stopni. Jest to bardzo fajne miejsce, które zainteresuje także dzieci. Bardzo polecam!

Inne atrakcje w okolicy Tomaszowa Mazowieckiego, które warto zobaczyć przy okazji

Trasa turystyczna Bunkier w Konewce

Konewka, 97-215 Inowłódz
www.bunkierkonewka.eu

To zdecydowanie miejsce dla entuzjastów militariów oraz ludzi interesujących się drugą wojną światową. W Konewce znajduje się jeden z dwóch bunkrów przeznaczonych dla niemieckich pociągów! Ten w Konewce jest szczególny, bo jest prosty, przez co jedyny w Polsce (podczas gdy drugi, w Jeleniu ma kształt delikatnego łuku). Bunkier to tak naprawdę kilkadziesiąt pomieszczeń. Główne pomieszczenie, czyli właściwy bunkier – ma długość 380 metrów i ciągnie się wzdłuż torowiska. Po lewej zaś stronie znajduje się tunel, który niegdyś zamykany był stalowymi, hermetycznymi drzwiami, za którymi znajdowały się pomieszczenia dla obsługi, administracji czy pracowników tego obiektu. W środku znajduje się maluteńka wystawa na temat historii obiektu oraz pozostałości wyposażenia, jakie się tutaj znajdowało.

Jakie pociągi tutaj zajeżdżały? W pierwszej chwili może wydawać się, że z zaopatrzeniem, jednak nic bardziej mylnego. Pociągi o takim długim składzie wagonów były wypełnione ludźmi ze sztabu wojskowego. Bunkier miał za zadanie chronić pociąg oraz jego ekipę przed nalotem bombowym. W celu zapewnienia właściwej obsługi, prócz wspomnianego bunkra – w okolicy zbudowano kilka mniejszych pomieszczeń pomocniczych, takich jak: kotłownia, przepompownia, studnia czy agregaty prądotwórcze.

Gdy wojna zbliżała się ku końcowi – wojska niemieckie wycofały się z tych obiektów, a cały teren zaminowano. Dziś pozostają one do dyspozycji zwiedzających, chociaż tak po prawdzie – prócz zabezpieczonych pomieszczeń – niewiele się ostało. Jeśli jesteś freakiem tematyki wojskowej – możesz wynająć przewodnika, który opowie ci więcej o tym miejscu. Dla ciekawskich turystów, którzy wpadli „na chwilę” – czekają ogromne budynki pokryte mchem będące przykładem tego, jak maskowanie budynku wpływa na to, że staje się on niewidoczny z większej odległości.

Dla kogo? Dla ciekawskich, dla maniaków historycznych lub dla tych, którzy chcą zobaczyć monumentalnych rozmiarów bunkry. W środku jest chłodno, więc warto wziąć bluzę.

Ruiny Zamku w Inowłodzu

ul. Zamkowa 7, Inowłódz
www.gckinowlodz.naszgok.pl

Zamek w Inowłodzu to zabezpieczona ruina zamku królewskiego zbudowana pierwotnie z rdzawobrunatnego piaskowca i ufundowana przez Kazimierza Wielkiego w XIV wieku. Warownia miała za zadanie strzec przeprawy celnej na rzece i swoją funkcję spełniała aż do potopu szwedzkiego, kiedy zamek został kompletnie zniszczony. Jeszcze kilka lat temu była to prawdziwa ruina – mieszkańcy okolicznych miejscowości zabierali z zamku kamienie, przez co niewiele z niego zostało nawet na powierzchni gruntu!

W 2013 roku zakończona została częściowa rekonstrukcja zamku. W środku znajduje się informacja turystyczna, biblioteka i gminne centrum kultury. Zwiedzanie jest możliwe w godzinach ich funkcjonowania, zgodnie ze stroną internetową. Obiekt otoczony jest domkami jednorodzinnymi i wydaje się trochę doklejony do nowoczesnego krajobrazu, ale doceniam, że gmina postarała się o jego odratowanie.

Sklep spożywczy w Synagodze

ul. Tamka 1, Inowłódz

Kiedy odwiedzisz ruiny – przejdź około 300 metrów dalej do dawnej synagogi, w której obecnie znajduje się sklep spożywczy. Słyszałam o takim wykorzystaniu „porzuconych” i nierentownych już dawnych świątyń w innych krajach, ale w Polsce spotkałam się z tym pierwszy raz. Dziwnie robić zakupy w takiej scenerii, ale przyznam, że jest to chyba jeden z ciekawszych sklepów, które odwiedziłam. 😉

Jakie przystanki na trasie wolisz? Takie, gdzie tylko zatrzymujesz się na toaletę i papieroska, czy też w ramach rozprostowania kości lubisz coś zwiedzić? Daj koniecznie znać!

FacebookXPinterestLinkedInEmail