Panorama Racławicka to niewątpliwie jedno z najznakomitszych dzieł, które warto odwiedzić przy okazji wizyty we Wrocławiu. Tak też zrobiłam, mając jednak w pamięci strasznie nudne zwiedzanie szkolne. Sam obraz robił wrażenie, ale to co mówili wówczas przewodnicy – już nie było dla mnie w tamtym momencie ciekawe. Miło było więc odwiedzić ją ponownie, tym razem na swoich warunkach.
Panorama Racławicka to jedyne dzieło tego typu w Polsce i jedno z nielicznych na świecie. Zobaczyłam co najmniej kilka nowocześniejszych muzeów we Wrocławiu i zdecydowanie to właśnie Panorama Racławicka zrobiła na mnie największe wrażenie. Zdecydowanie warto włączyć ją do swojego harmonogramu wycieczki!
Panorama Racławicka
Panorama Racławicka jest dziełem niezwykłym z kilku powodów. Po pierwsze jest ogromna. Malowidło waży 3,5 tony, liczy 1800 m2, 15 m wysokości i 114 m w obwodzie, a do jego powstania zużyto 750 kg farby! Co czyni je niezwykłym – to jednak specjalnie zastosowana perspektywa i zabiegi techniczne. Dzięki współpracy wszystkich tych punktów – ma się wrażenie, że jesteśmy „w środku” wydarzeń na niej przedstawionych. Można by powiedzieć, że to taka odmiana dziewiętnastowiecznych efektów, które znamy ze współczesnego kina 3D, albo VR. W epoce, w której dzieło powstało – na świecie panowała moda na „panoramy” i każde większe europejskie miasto miało takie coś.
Przez zastosowanie licznych technik perspektywy – na pierwszy rzut oka nie wiadomo, czy akurat spoglądamy na obraz, czy wystawione modele krzaków, czy armat, które znajdują się na przedpolu. Efekt trójwymiaru jest niesamowity! Cały obraz prezentowany jest na kształcie okręgu. Poruszamy się po krętej platformie, a specjalne oświetlenie i zaciemnienie utworzone pod odpowiednim kątem potęgują zamierzony efekt iluzji.
Skąd taki pomysł?
Jan Styka był znanym lwowskim malarzem, który pragnął upamiętnić setną rocznicę Insurekcji Kościuszkowskiej. 4 kwietnia 1794 roku pod Racławicami – wojska powstańcze pod wodzą Tadeusza Kościuszki wygrały z wojskami rosyjskimi. Naród polski znajdował się wówczas pod zaborami i taki obraz miał być dla Polaków symbolem wsparcia i nadziei.
Do swojego projektu namalowania Bitwy pod Racławicami – Jan Styka zaangażował aż ośmiu innych malarzy – Wojciecha Kossaka (ówczesnego eksperta od scen batalistycznych), Tadeusza Popiela, Ludwika Bollera, Zygmunta Rozwadowskiego, Teodora Axentowicza, Włodzimierza Tetmajera, Michała Sozańskiego i Wincentego Wodzinowskiego. Panorama Racławicka powstała na wielkim płótnie żaglowym zamówionym w Brukseli, w ciągu 9 miesięcy. 5 czerwca 1894 roku po raz pierwszy wystawiono gotowy obraz w Powszechnej Krajowej Wystawie We Lwowie, który szybko zaskarbił sobie serca turystów, którzy mieli okazję go zobaczyć.
Panorama Racławicka we Wrocławiu
Po II Wojnie Światowej po bombardowaniu Lwowa i po spędzeniu wielu lat w skrzyni, w towarzystwie trutki na szczury – liczące ponad 700 dziur dzieło przewieziono do Wrocławia za zgodą Józefa Stalina. Czemu akurat wybrano Wrocław? To właśnie tu znajdowało się wówczas najwięcej mieszkańców dawnego Lwowa i okolic, a jednocześnie panowała tu potrzeba zaistnienia „polskich znaków”.
Lata Panorama Racławicka spędziła w magazynach, aż w końcu w latach 60. zaczęto budowę rotundy, w której miano ją prezentować. Ten pomysł na chwilę porzucono i w 1980 roku przewieziono płótno do Warszawy – do magazynów Zamku Królewskiego, gdzie też nie znaleziono dla niej godnego miejsca, zwracając je z powrotem do Wrocławia.
Cztery lata zajęła jej konserwacja i w 1985 roku Panoramę Racławicką po 41 latach (!) wystawiono ponownie szerszej publiczności już w miejscu, w którym znajduje się i dzisiaj. Prócz licznych wycieczek krajowych – Panorama Racławicka wzbudziła wielką sensację wśród znanych osobistości z całego świata. Premier Chin Zhao Ziyang był poruszony do tego stopnia, że wystarczyły zaledwie dwa lata, aby w Chinach powstało jeszcze większe dzieło oparte na podobnej zasadzie, które przedstawiało zwycięstwo komunistów nad wojskami Kuomintagu. To był początek innych tego typu dzieł i podobno teraz można tam oglądać kilka takich obrazów.
Panorama Racławicka zwiedzanie
Ponieważ Panorama Racławicka jest jedną z popularniejszych wycieczek we Wrocławiu – najlepiej kupić sobie bilety przez internet, aby wybrać pasujący nam termin, bo możemy się zdziwić, że dostępna godzina przypada na… następny dzień. Na jednym seansie do środka może wejść około 85 osób – dlatego ja wybrałam się tam z samego rana, żeby potem nie przepychać się w tłumie, aby dojrzeć cokolwiek.
W środku panuje temperatura dochodząca do 20 stopni, ale na szczęście na dole jest szatnia, w której przy okazji będziesz musiał zostawić większy plecak.
Kupując bilet na zwiedzanie Panoramy Racławickiej – w cenie biletu możesz obejrzeć też znajdujące się po drugiej stronie ulicy Muzeum Narodowe. To ten piękny budynek, który podbił internet, pokazując się na Bored Panda w jesiennej odsłonie.
Chętni bezpłatnie mogą obejrzeć jeszcze Muzeum Etnograficzne i Pawilon Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej. W rezultacie kupując bilet, możesz zobaczyć aż cztery muzea, więc pod tym względem cena nie jest bardzo wygórowana. Raczej też nie zabieraj ze sobą dzieci. Podczas mojej wycieczki mało który maluch wytrzymał długi komentarz lektora i rodzice musieli szybko ewakuować się do wyjścia. Daniel Olbrychski szczegółowo omawia ważniejsze fragmenty obrazu, a komentarz dostępny jest w różnych językach – wystarczy odebrać audioprzewodnik na platformie.
Zwiedzanie Panoramy Racławickiej polecam każdemu, kto interesuje się historią i chce poznać najważniejsze zabytki Wrocławia. Jeśli jednak zwiedziłeś już to miejsce, a chcesz zobaczyć coś innego – to polecam ci Hydropolis, tarasy widokowe lub wybranie się na spacer szlakiem uroczych wrocławskich krasnali. W tym mieście każdy znajdzie coś dla siebie!
Muzeum „Panorama Racławicka”
ul. J.E. Purkyniego 11, Wrocław
www.mnwr.pl
Dodaj komentarz