Dawno temu, na szczycie Chełmskiej Góry mieszkał sobie niedźwiedź potężnych gabarytów. Żył sobie w pobliżu trzech wielkich dębów, w środku kredowej jaskini, przez którą jego futro całkowicie zabarwiło się na biało. Budził szacunek i strach wśród mieszkańców, którzy trzymali się od niego z daleka.
Pewnego dnia, obok jaskini zbudowano chram, czyli miejsce kultu, gdzie oddawano cześć pogańskim bogom. Rozpalono święty ogień, a wracający z polowania misiek – zapadł się w kredowych podziemiach i od tego czasu opuszczał je jedynie wtedy, gdy mieszkańcom Chełma groziło niebezpieczeństwo. Kiedy pewnego dnia ochronił ich przed najeźdźcami, którzy palili miasto – zmęczony stanął między drzewami. Z wdzięczności, właśnie ten wizerunek sympatycznego zwierzaka umieszczono w herbie miasta.
Odwiedzenie Chełma mieliśmy w planach od dłuższego czasu.
A właściwie od trzech lat, odkąd po odwiedzeniu Lublina ciągle dostaliśmy na skrzynkę pytania, kiedy odwiedzimy Chełm i Zamość. Postanowiliśmy w tym roku zwiedzić większą część województwa lubelskiego i szczerze jesteśmy oczarowani, bo to tereny jeszcze ciągle niezadeptane turystycznie, w których odpoczynek jest bardziej kameralny. To fantastyczne rejony przeznaczone dla tych, którzy lubią chłonąć atmosferę mniejszych miasteczek, znikać na długie godziny w lasach i cieszą się z bliskości natury. Można też potraktować Chełm jako jeden z przystanków na trasie np. w drodzę na Ukrainę, czy Białoruś.
W tym najbardziej turystycznym sercu Chełma niezbyt wiele się dzieje, a przynajmniej w weekendowy poranek, kiedy my tu byliśmy – było tu bardzo sennie i spokojnie. Miasto złapało drugi oddech dobrze po 11, kiedy pierwsi turyści opuścili podziemia. Nam wizyta w Chełmie przypominała mocno tą w… Pułtusku. Miło odwiedzić to miasteczko, łącząc zwiedzanie w jedną większą wycieczkę. My potraktowaliśmy Chełm jako doskonałe miejsce na nocleg pomiędzy kolejnymi punktami w województwie lubelskim. Byliśmy tu po intensywnym zwiedzaniu Roztocza i potrzebowaliśmy nieco zwolnić. Wyspaliśmy się, pozwiedzaliśmy trochę okolicę, zjedliśmy dobry obiad i ruszyliśmy dalej. Chociaż słyszeliśmy, że to bardzo fajne tereny do jazdy na rowerze i warto wpaść tu na dłużej. Potwierdzi ktoś?
Chełm Atrakcje – co warto zobaczyć w mieście i okolicy?
Chełmskie Podziemia Kredowe
ul. Lubelska 55A, Chełm
www.podziemiakredowe.com.pl
Jeśli Bieluch kojarzył ci się do tej pory jedynie z serkiem na kanapki – koniecznie musisz odwiedzić chełmskie podziemia kredowe. W województwie świętokrzyskim – w Opatowie i Sandomierzu pod domami znajduje się ziemia lessowa. Dawniej mieszkańcy pod domami tworzyli piwnice, w których trzymali cenny towar, który planowali sprzedać.
W Chełmie mieli lepiej. Pod ich domami ciągną się złoża kredy piszącej. Nie trzeba chyba mówić, że dawni właściciele działek szybko zwietrzyli w tym interes, a wydobycie tu surowca miało miejsce już w średniowieczu. Wydobywano stąd kredę na masową skalę, wysyłając ją transportami nawet do odległych miast. Kreda użyteczna była w przemyśle i łatwo można było na niej zarobić. Niestety miało to swoje konsekwencje. Wszędzie tam, gdzie kiedyś prowadzone były wydobywcze prace – prędzej, czy później dochodziło do przypadkowych zawaleń korytarzy. Chełmskie podziemia przypomniały sobie w latach 60. XX wieku kiedy zapadła się część ulicy, a dziesięć lat później przejeżdżająca ciężarówka spowodowała zapadnięcie się jednego z korytarzy. Tak, jak w innych miejscach, gdzie dochodziło do podobnych incydentów – zawołano górników ze Śląska. Powiem szczerze, że odkąd zaczęliśmy zwiedzać trasy podziemne w różnych częściach Polski – okazuje się, że to właśnie oni naprawiają wszystkie szkody. Szacun.
Dzisiaj Chełmskie Podziemia Kredowe stanowią niewątpliwą atrakcję dla turystów. Trasa turystyczna podziemnymi korytarzami liczy sobie 2 km, a zwiedzanie odbywa się w towarzystwie przewodnika, który przez około godzinę nie szczędzi licznych ciekawostek na temat tego miejsca. Co ciekawe, podziemne tunele ciągną się pod całym Starym Miastem. Temperatura utrzymuje się tu w granicach 9 stopni, więc nawet latem lepiej mieć ze sobą bluzę. No, chyba że potrzebujesz klimy. ? Już na wstępie usłyszysz, aby nie opierać się o ściany, żeby nie pobrudzić sobie ubrań.
Oprócz atrakcji w postaci dawnych wyrobisk – w podziemnych korytarzach można spotkać samego Bielucha. Zjawa wygląda na tyle autentycznie, że młodsze dzieci darły się jak opętane – dlatego, jeśli masz młodsze pociechy – lepiej stań gdzieś z tyłu. Poza tym duszek jest wybitny. Ponoć jest duchem zmarłego niedźwiedzia z herbu. Opowiada on krótko swoją historię i obiecuje spełnić życzenie, więc można go uznać za sympatycznego.
Plac Łuczkowskiego
Po odwiedzeniu chełmskich podziemi warto przespacerować się w kierunku Placu Łuczkowskiego, gdzie zobaczysz zrekonstruowaną studnię miejską i pozostałości dawnego ratusza, który strawiły liczne pożary, aż w 1848 roku, zdecydowano o jego rozbiórce. Przez wzgląd na podłoże kredowe (podziurawione zresztą jak sito przez wydobycia) – tutejsze zabudowania są niskie i mają przeważnie do 4 pięter wysokości.
Warto deptakiem wejść na szczyt Górki Chełmskiej, aby zobaczyć panoramę okolicy Chełma.
Góra Chełmska
Chełm wbrew pozorom nie wskazuje na część zbroi, a oznacza po prostu „wzgórze”. Góra Chełmska, zwana Wysoką Górką – liczy sobie 237 m n.p.m. Znajduje się na terenie przynależącym do kościoła, a dookoła znajdują się tabliczki, że należy zachowywać się jak pielgrzym. Panuje więc tutaj cisza, zagłuszana jedynie odbywającą się mszą. Możesz wejść na jedną z wież bazyliki albo ograniczyć się do panoramy widzianej z górki. We wnętrzach kościoła chętni mogą też odwiedzić krypty. My zamiast tego wybraliśmy się na krótką wycieczkę po atrakcjach ulokowanych w całkiem bliskiej okolicy.
Górka z anomaliami w Podgórzu
A całkiem blisko Chełma, znajduje się fantastyczne miejsce dla osób, które interesują się zjawiskami przeczącymi prawom fizyki. Jeśli nie miałeś jeszcze okazji zapoznać się ze zjawiskiem Magicznej Górki – to w Podgórzu będziesz miał okazję. Samochód sam z siebie wjeżdża tu na szczyt wzniesienia. Więcej przeczytasz o tym w innym artykule (klik, klik).
Zamek w Krupem
Początkowo w miejscu ruin obecnego zamku, prawdopodobnie znajdował się zamek drewniany wzniesiony jeszcze przez ród Krupskich. Paweł Orzechowski herbu Rogala w końcu XVI wieku przekształcił go w murowaną fortecę bastejową otoczoną fosą. Później zamek był rozbudowywany, ale niestety marnie skończył podczas Potopu Szwedzkiego. Dzisiaj jego mury z wyrzutem przypominają o tym, że wypadałoby o niego zadbać. Co prawda przed ruinami zamku znajduje się parking i tablica informacyjna, ale sam zamek wydaje się nieuporządkowany i trzeba uważać, żeby nie zrobić sobie tu krzywdy. Warto mieć go jednak na uwadze będąc tu przejazdem. Podobno ciągle stanowi dobre miejsce do plenerów dla fotografów ślubnych.
Według legendy, o której przeczytałam na tablicy informacyjnej – jeśli zobaczysz mgłę wydobywającą się znad wody, która osnuwa mury zamku, a gdzieś pojawi się cień szlachcica w kontuszu, który zaraz rozpłynie się wokół murów – to jest to strażnik pilnujący spokoju i porządku w zamku. Na bogato z tymi duchami w tych okolicach. 😉
Kąpielisko nad Zalewem Żółtańce
Na koniec wycieczki, w piękne słoneczne dni – trzeba odwiedzić wspaniałe kąpielisko nad Zalewem Żółtańce. Przed miejską plażą znajduje się sporej wielkości parking. Na plaży nie brak punktów gastronomicznych, gdzie kupisz burgery, zapiekanki, czy lody. Jest piasek, trawka, molo, skromny plac zabaw i oczywiście woda, której w sezonie strzeże ratownik.
Zalew Żółtańce to bardzo fajne miejsce do kąpieli. Woda wydaje się tu całkiem czysta, dno jest piaszczyste, a wydzielona strefa do pływania nie sięga więcej niż do pępka osoby dorosłej. To dobre miejsce do wypoczynku i opalania się, jeśli nie masz ochoty korzystać z wody. Możesz też skorzystać z wakeboardingu Spędziliśmy tu dobre 2 godziny i gdyby nie to, że czekała nas droga powrotna do domu – posiedzielibyśmy znacznie dłużej.
Nie spodziewałam się po Chełmie zbyt wiele, ale miasto i tak bardzo pozytywnie mnie zaskoczyło. Spokojnie można mu poświęcić kilka godzin, które w żaden sposób nie będą stracone. I koniecznie w podziemiach zaopatrz się w duszki z kredy. Ja ich nie zauważyłam i teraz muszę po nie wrócić! 😉
Pokazy saunamistrzow w saunarium Chełmskiego parku wodnego, to jest obowiązek!